Cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklar toplumsal sağlık açısından tüm dünyada ciddi bir sorun olmaya devam etmektedir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların en önemli nedeni korunmasız yapılan cinsel ilişkilerdir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların birçoğu ilerleyen zamanlarda ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verebilir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, bakteri, parazit veya virüs olarak adlandırılan canlı (mikro) organizmalarla bulaşır. Bu hastalıkların bazıları yalnızca genital bölgede belirti gösterirken; frengi, hepatit B ve AIDS gibi hastalıklar oldukça risklidir ve tüm vücudu kapsayan derecede etki gösterir. AIDS, Hepatit B gibi hastalıklar sadece cinsel yolla değil kan yolu ile de bir başkasına geçebilmektedir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların, kadınlar üzerinde erkeklerden daha fazla etki gösterdiği belirtilse de oldukça tehlikeli hastalık erkek kadın demeden hayatı tehdit ediyor:
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar hem erkek hem de kadın sağlığını tehdit etmektedir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların çoğunluğu tedavi edilebilir. Tedavi edilmediği durumda kısırlıktan (infertilite) ölüme kadar uzanan olumsuz sonuçlara sebebiyet verebilir, anne karnındaki veya yeni doğmuş bebekler için de oldukça tehlikelidir.
Cinsel Yolla En Sık Bulaşan Hastalıklar
*Bel soğukluğu (Gonore)
*Frengi (Sifiliz)
*Klamidya
*Genital uçuk (Herpes)
*Hepatit B (Sarılık)
*HIV – AIDS
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklarda en sık görülen bulaşma yolu korunmasız cinsel ilişkidir. Cinsel ilişkide bulunulan partner sayısı arttıkça cinsel yolla bulaşan herhangi bir hastalık alma tehlikesi de artar.
Cinsel ilişki (anal, oral veya vajinal ilişki) esnasında bulaşan hastalıkların etkenleri bakteri, virüs, mantar, parazit gibi mikroorganizmalar olabiliyor. Enfeksiyonu taşıyan kişi de bir belirti olması şart değildir. Hiçbir bulgu ya da şikayet olmaksızın da enfeksiyon taşınabilir ve cinsel ilişki ile partnerine bulaştırılabilir. Enfeksiyonlar, kadın ve erkeklerde benzer oranda görülmekle birlikte komplikasyonlar açısından kadınlar daha risklidir.
*Korunmasız cinsel ilişkide bulunan bireyler
*Cinsel yolla bulaşmış bir hastalığı geçirmiş olan kişiler
*Genital bölgesinde semptomlar gösterenler
*Birden fazla cinsel partneri olanlar
*Doğum sırasında bulaşma riski bulunan bebekler
Hangi Testler Yapılır?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar uzun süre belirti vermeyebilirler. Çoğu zaman bunları test yaptırmadan anlamak kolay değildir. Öncelikle muayene yapılmalıdır. Testler, hastalıklara göre değişir. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Genel Tarama Paneli ise;
*HIV Combo
*HBSAG (Hepatit B)
*HCV (Hepatit C)
*HSV Tip 2 IGG ve IGM
*Klamidya Antijen
*Üreaplasma ve Mikoplazma
*VDRL
Sıklıkla karşılaşılan cinsel yolla bulaşan hastalıkları tanımak için her birinin farklı yöntemleri vardır. Örnek vermek gerekirse; HPV virüsü için rahim ağzından veya siğilin kendisinden sürüntü veya parça, gonore yani bel soğukluğu için akıntıdan örnek, rengi (sifiliz) için kan alınır ve böylelikle hastalıklar araştırılır. Bazılarının özel olarak üreme ortamları vardır ve ekilip büyümesi beklenir böylelikle hastalık teşhis edilir.
Cinsel olarak aktif olmaya karar verdiğinizde enfeksiyon kapmamış olan bir partnerle tek eşli bir ilişkiyi uzun süre devam ettiremezseniz, sağlıklı kalabilmek için rutin testleri yaptırmayı planlayın.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan Korunmanın Yolları
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için güvenli cinsel ilişki önemlidir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ancak cinsel hastalığı olan birisiyle girilen cinsel ilişki sırasında ya da fiziksel temas sonucunda bulaşabilir. Doğal olarak birden fazla seks partneri olan kişiler, daha fazla risk altındadırlar.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların oluşmasını önlemek, üreme sağlığının korunması yönüyle birincil amaçtır. Hastalıklardan korunmanın tek yolu cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanılmasıdır. Çok eşlilikten uzak durmaktır ve çiftelerden birinde cinsel yolla bulaşan bir hastalık mevcut ise diğer partnerin de hekime başvurması ve ilgili hastalıkların kendisinde mevcut olup olmadığını sorgulaması önem arz etmektedir. Ayrıca doğum esnasında bebeğe bulaşma riski olduğu için gebelik öncesi ilgili hastalıklar konusunda çoğu belirti verdiği için tarama yapılması fayda sağlayacaktır.
